Op welke mate van vereenzaming
richt jij je aanpak?
Iedereen voelt zich wel eens eenzaam. Dat hoort bij het leven. We willen voorkomen dat mensen over een langere periode vereenzamen. Dat kun je doen door je op een of meer van de onderstaande vier groepen te richten.
1. Sociaal gezond
Daarnaast zijn mensen natuurlijk ook zelf aan zet door op eigen initiatief te investeren in hun eigen vaardigheden en hun sociale netwerk.
Het doorbreken van het taboe op je eenzaam voelen kan ook helpen om vereenzaming te voorkomen. Iedereen voelt zich wel eens eenzaam. Als mensen dit gemakkelijker bespreken, kunnen anderen eerder meedenken en kan voorkomen worden dat mensen zich terugtrekken en in een neerwaartse spiraal terecht komen.
2. Verhoogd risico om te vereenzamen
- persoonlijke factoren zoals: introversie, beperkte ervaren eigen regie, beperkte vaardigheden en een laag zelfbeeld.
- gezondheidsproblemen (zowel fysiek als psychisch)
- ingrijpende levensgebeurtenissen (bijvoorbeeld het afhankelijk worden van de bijstand, migratie, echtscheiding of verhuizing)
- chronische (over-)belasting (bijvoorbeeld door langdurige intensieve mantelzorg)
- maatschappelijke ontwikkelingen (bijvoorbeeld een snelle verandering van de samenstelling van een buurt, of negatieve beeldvorming over groepen inwoners)
Als gevolg van risicofactoren waar mensen mee te maken krijgen, kan iemand vastlopen in het dagelijks functioneren, waardoor bijvoorbeeld het verrichten van werk en het onderhouden van sociale contacten niet meer lukt.
3. Lichte tot matige vereenzaming
Dat er mensen zijn die vereenzamen is niet altijd te voorkomen. Eenzaamheid laat zich het meest voelen als de kwaliteit van relaties tekortschiet. Mensen die zich eenzaam voelen geven bijvoorbeeld aan dat niemand hen echt begrijpt en dat zij op niemand terug kunnen vallen als zij daar behoefte aan hebben. Als mensen zich over een langere periode eenzaam voelen, kunnen zij vereenzamen en in een neerwaartse spiraal belanden.
Twee belangrijke vormen van eenzaamheid zijn sociale eenzaamheid en emotionele eenzaamheid. Emotionele eenzaamheid ontstaat als iemand een emotioneel hechte band mist met een vriend(in) of partner met wie lief en leed gedeeld kan worden. Als iemand zich sociaal eenzaam voelt, mist iemand contacten met kennissen, collega’s, buurtgenoten of mensen met dezelfde belangstelling. Bijvoorbeeld om samen iets voor de gezelligheid te ondernemen.
4. Ernstige vereenzaming
Als iemand in de loop van jaren steeds verder vereenzaamt en zonder ondersteuning de weg uit de neerwaartse spiraal niet meer kan vinden, heeft dat gevolgen voor het gevoel van welbevinden, de gezondheid, (financiële) zelfredzaamheid en sociale en arbeidsparticipatie.
De groep mensen die ernstig vereenzaamd is, is een diverse groep. Uiteenlopende oorzaken en levenspaden kunnen aan sociale isolatie ten grondslag liggen. Soms gaat het om mensen met chronische beperkingen, soms zijn mensen door omstandigheden vereenzaamd. Vaak speelt er een verwevenheid van problemen, zoals armoede, psychische problemen, (gezondheids-)beperkingen en verwaarlozing tijdens de jeugd. Bij de ondersteuning is het daarom cruciaal om goed de situatie van iemand te verkennen en te begrijpen, zodat goed aangesloten kan worden bij wat mensen zelf willen en kunnen.
Op welke mate van vereenzaming richt jij je aanpak?
