4. Ernstige vereenzaming

Doel:

Sterk vereenzaamde inwoners hervinden vertrouwen in formele en informele hulpverleners.

Hoe:

Het bieden van ondersteuning aan mensen die ernstig vereenzaamd zijn kan lastig zijn. Mensen zijn soms afwijzend en wantrouwend naar hulpverleners, soms door slechte ervaringen in het verleden. Hulpverleners zoeken daarom vaak een balans tussen respecteren van wat de persoon aangeeft en blijven proberen om het vertrouwen te winnen, zodat mensen toch op iemand terug kunnen vallen als dat nodig is. Bemoeizorg werkt soms contraproductief, omdat dit het wantrouwen ten opzichte van ondersteuning kan versterken. Tegelijkertijd kan de omgeving soms zo veel overlast ervaren dat ingrijpen wel moet. Ondersteuning die behulpzaam is, heeft een lange adem nodig. Denk bijvoorbeeld aan het langdurig leggen van contactmomenten vanuit een positieve insteek om vertrouwen te winnen. Bijvoorbeeld door het verlenen van praktische ondersteuning bij dagelijkse bezigheden.

Doel:

Sterk vereenzaamde inwoners krijgen het gevoel op iemand terug te kunnen vallen in geval van nood.

Hoe:

Als mensen ernstig vereenzaamd zijn, zijn zij vaak gewend geraakt aan de situatie en is het veranderen van de situatie voor hen niet de eerste prioriteit. Een behoefte die mensen vaak wel hebben, is het terug kunnen vallen op iemand in geval van nood. Dat kan een professional zijn, iemand in de omgeving die het vertrouwen heeft van de persoon in kwestie, of een klein vangnet van professionals en vertrouwelingen. Regelmatig een oogje in het zeil houden en er kunnen zijn voor iemand als dat nodig is, kan al veel betekenen in het leven van mensen in een sociaal isolement.

Doel:

Sterk vereenzaamde inwoners ervaren op het juiste moment passende ondersteuning van informele of formele partijen.

Hoe:

Bij mensen die ernstig vereenzaamd zijn is vaak sprake van een verwevenheid van problemen. Soms spelen bijvoorbeeld armoedeproblematiek, verslaving, psychische problemen en gezondheidsbeperkingen tegelijkertijd. Bij het bieden van ondersteuning is het dan cruciaal om deskundige medewerkers te betrekken die mee kunnen denken over wat er precies speelt en waar iemand het beste mee geholpen is. Hoewel een verbetering van de situatie soms moeilijk voor te stellen is, is het van belang oog te houden voor de mogelijkheden en talenten van mensen. Soms blijken mensen onverwachts op basis van hun kennis of talenten een sociaal gewaardeerde plek te vinden, waardoor ze beter in hun vel komen te zitten.

Doel:

Sterk vereenzaamde inwoners worden niet gestigmatiseerd of uitgesloten op basis van hun situatie.

Hoe:

Mensen die door beperkingen of omstandigheden ernstig vereenzaamd zijn of in een sociaal isolement leven, worden in de samenleving vaak als ‘mislukkingen’ gezien. Het stigma is groot, zeker als er ook psychische problematiek speelt. Meer begrip voor de situatie waar mensen in de loop van hun leven in terecht zijn gekomen kan ontstaan door de levens van mensen in beeld te brengen en erover te spreken. Dat kan bijvoorbeeld met behulp van documentaires over mensen in deze situatie, zoals Verward. Landelijke campagnes kunnen ook bijdragen aan het doorbreken van het stigma. Een voorbeeld van zo’n campagne is Samen Sterk zonder Stigma. Deze campagne richt zich op het bespreekbaar maken van psychische problematiek en de bewustwording van stigma en de impact daarvan op het leven van mensen.

Welk soort activiteiten kun je inzetten?