1. Preventie

Doel:

Inwoners hebben voldoende vaardigheden om grip te hebben op hun sociaal emotionele leven.

Hoe:

Voor het aangaan en onderhouden van sociale contacten zijn sociaal-emotionele vaardigheden cruciaal. Je open en kwetsbaar op durven stellen is bijvoorbeeld van belang voor het verdiepen van vriendschappen. Ook bij de communicatie met instanties, werkgevers en collega’s zijn sociaal-emotionele vaardigheden van belang. Voor het verbeteren van deze vaardigheden zijn verschillende trainingen en lesprogramma’s beschikbaar. Denk bijvoorbeeld aan de Kanjertraining (voor jongeren van 4 tot en met 16 jaar), of de interventie Levensvaardigheden (voor jongeren van 13 tot en met 17 jaar). Voor volwassene zijn er assertiviteits- of weerbaarheidstrainingen beschikbaar. Voor vrouwen van 50 jaar en ouder is er bijvoorbeeld de ‘GRIP en GLANS’-groepscursus.

Doel:

Inwoners hebben een divers samengesteld netwerk met voor hen voldoende betekenisvolle relaties.

Hoe:

Als mensen een divers samengesteld sociaal netwerk opbouwen en onderhouden beschermt dat het beste tegen gevoelens van eenzaamheid. Een divers sociaal netwerk kent variatie in sociale rollen en de diepgang van het contact. Denk aan een mix van contacten met familieleden, vrienden, kennissen bij een vereniging of club, buren en collega’s. Voor het opbouwen en onderhouden van een divers samengesteld netwerk is het van belang dat mensen zelf, of met een beetje hulp, reflecteren op hun eigen sociale netwerk. Het echt even stil staan bij ons netwerk is vaak iets waar we, in de alledaagse drukte, geen tijd voor vrij maken. In de publicatie Aan de slag met sociale netwerken staan instrumenten waarmee het sociale netwerk in kaart gebracht en versterkt kan worden.

Doel:

Inwoners voelen zich welkom en thuis in de wijk of het dorp.

Hoe:

Om sociale contacten aan te gaan en te onderhouden is het van belang dat er voldoende laagdrempelige plekken zijn waar mensen met gelijkgestemden in contact kunnen komen. Denk aan sport- en beweegclubs, buurthuiskamers, theaterverenigingen, religieuze of spirituele gemeenschappen en initiatieven van bewoners. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is de mate waarin voorzieningen of activiteiten open staan voor, en gastvrij zijn naar, nieuwe deelnemers. Zijn er bijvoorbeeld heldere afspraken gemaakt over het verwelkomen van nieuwe deelnemers? De publicatie ‘Een buurt voor iedereen’ beschrijft welke vijf kenmerken van een buurt ervoor zorgen dat mensen zich thuis en welkom kunnen voelen in hun woonomgeving.

Doel:

Inwoners voelen zich welkom en thuis in de wijk of het dorp.

Hoe:

De manier waarop we bouwen en onze gebouwde omgeving inrichten heeft invloed op het sociale contact dat we hebben in onze woonomgeving. Woningen die leeftijdsbesteding zijn, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van (trap-)liften, stellen mensen die minder mobiel zijn in staat hun woning gemakkelijk te betreden en verlaten. Als er in de gebouwde omgeving aandacht is voor plekken om anderen tegen te komen, al is het om gedag te zeggen, bevordert dat het gevoel van ‘publieke vertrouwdheid’ en sociale veiligheid. Ten slotte neemt de behoefte aan moderne vormen van gemeenschappelijk wonen toe. Deze is het meest uitgesproken onder ouderen die zelf het initiatief nemen om vormen van gemeenschappelijk wonen te realiseren, zoals bijvoorbeeld moderne hofjeswoningen.

Doel:

Inwoners voelen zich vrij om over gevoelens van eenzaamheid te spreken.

Hoe:

Het spreken over je eigen gevoelens van eenzaamheid is met schaamte omgeven. Je eenzaam voelen wordt vaak als een zwakte gezien, terwijl iedereen zich wel eens eenzaam voelt. Hoewel het taboe op eenzaamheid waarschijnlijk niet snel helemaal zal verdwijnen, kan het wel verminderen door er vaker met elkaar over te spreken. Dat kan op kleine schaal georganiseerd worden door bijvoorbeeld een theatergroep die een interactieve voorstelling speelt waarin het onderwerp is verwerkt. De voorstelling ‘No Solo’ van het ZID Theater is daar een voorbeeld van. Op grotere schaal kunnen publiekscampagnes het taboe helpen doorbreken. In de gemeente Dordrecht is bijvoorbeeld een campagne gestart onder de naam #jebentnietalleen. Op deze pagina kun je de materialen vinden van deze campagne.

Welk soort activiteiten kun je inzetten?

Meer over: Preventie

Welk soort activiteiten kun je inzetten?